Idea kryptowaluty polega na tym, że ludzie mogą przenosić wartość online poza kontrolą rządów lub banków centralnych. Większość osób kupujących aktywa kryptograficzne ma nadzieję na osiągnięcie zysku.
Upadek giełdy kryptowalut FTX w listopadzie 2022 r. ujawnił wysoki stopień ryzyka związanego z aktywami. Inwestorzy przechowujący swoje monety na platformie stracili łącznie około ośmiu miliardów dolarów. Do tej pory ich nie odzyskali i mogą nigdy tego nie zrobić.
Przyjrzyjmy się bliżej, czym jest kryptowaluta i jak działa.
Czym jest kryptowaluta?
Kryptowaluta to wirtualny pieniądz, który może krążyć bez żadnego wkładu ze strony banków. To zasób cyfrowy, więc nie można go trzymać ani dotykać, tak jak w przypadku monet lub banknotów. Jest internetowym środkiem wymiany.
Kryptowaluty mogą być wykorzystywane do kupowania przedmiotów w niektórych sklepach. Są jednak częściej przedmiotem obrotu jako aktywa cyfrowe i jako sposób na czerpanie zysków ze zwrotów z inwestycji.
Najbardziej rozpoznawalną kryptowalutą jest bitcoin, którego popularność gwałtownie wzrosła.
Bitcoin jest tworzony za pomocą zaszyfrowanego kodu. Tworzenie nowej kryptowaluty jest znane jako wydobywanie.
Rejestry własności krypto są przechowywane w skomputeryzowanej bazie danych zabezpieczonej silną kryptografią. Kody są używane do ochrony informacji. Ma to zapewnić większe bezpieczeństwo.
Wszystkie transakcje bitcoinami są rejestrowane w bazie danych znanej jako blockchain, co uniemożliwia dwukrotne wydanie tej samej monety.
Jak działa kryptowaluta?
Kryptowaluta jest zdecentralizowana. To oznacza, że nie jest zarządzana przez władze centralne, takie jak rządy, banki centralne czy instytucje finansowe.
Zamiast tego działa w sieci peer-to-peer, a transakcje są rejestrowane w publicznej księdze przy użyciu technologii blockchain.
Księga umożliwia globalne udostępnianie danych w celu weryfikacji transakcji i zapobiegania nieuczciwemu podwójnemu wydawaniu kryptowalut.
Kryptowaluta działa poprzez zapisywanie bloków i rejestrowanie transakcji w księdze. Transakcji nie można podrobić ani nadpisać.
Podrobienie kryptowaluty jest prawie niemożliwe. Wszystkie komputery, które przechowują i aktualizują kopie technologii blockchain, muszą „uzgodnić” poprawną wersję księgi publicznej.
Kiedy kupujesz cyfrową walutę, posiadasz klucz prywatny. Jest to fragment kodu, który autoryzuje transakcje wychodzące w sieci blockchain, dzięki czemu można wydać środki.
Skoro kryptowaluty nie są emitowane przez banki ani rządy, to skąd pochodzą?
Jak tworzona jest kryptowaluta?
Nowe bitcoiny są tworzone przez tak zwane „wydobywanie” kryptowalut. Ludzie używają komputerów do rozwiązywania trudnych zagadek matematycznych. Wykorzystuje to ogromną moc obliczeniową.
Część kryptograficzna odnosi się do faktu, że transakcje są zabezpieczone formą kodowania, która jest niezwykle trudna do zhakowania lub złamania.
Proof of work i proof of stake to dwa sposoby, w jakie górnicy kryptowalut mogą udowodnić swoją własność nowych aktywów kryptograficznych. Każde równanie jest unikalne, a po jego rozwiązaniu sieć wie, że transakcja musi być autentyczna.
Użytkownicy, którzy rozwiążą równanie, wygrywają prawo do podpisywania nowych bloków transakcji w blockchainie bitcoina. W nagrodę za prawidłowe działanie łańcucha bloków otrzymują część bitcoinów. Co cztery lata kwota ta jest zmniejszana o połowę.
Utrata klucza prywatnego oznacza utratę dostępu do pieniędzy. Nie ma banku, który mógłby go zastąpić.
Bitcoin – najpopularniejsza kryptowaluta
Najbardziej znanym przykładem jest bitcoin. Stworzona w 2009 roku przez Satoshi Nakamoto, jest obecnie największą kryptowalutą na świecie pod względem kapitalizacji rynkowej.
Inne popularne kryptowaluty to ethereum, ripple, tether i litecoin. Kiedy bitcoin pnie się w górę, ceny innych kryptowalut również rosną.
W rzeczywistości rynek kryptowalut jako całość osiągnął wartość 1 bln USD na początku 2021 r., na czele z bitcoinem, który stanowił 69% całego rynku.
Spośród tysięcy różnych kryptowalut, bitcoin jest największą i najbardziej znaną:
- Liczba bitcoinów jest skończona;
- Około 89% zostało już wydobytych;
- Limit wynosi 21 milionów, a do tej pory wygenerowano 18,6 miliona.
Ma tu zastosowanie ekonomiczne prawo niedoboru i popytu. Cena bitcoina jest wspierana przez fakt, że jest to zasób skończony, którego podaż jest ściśle kontrolowana.
Przy większej liczbie osób chcących posiadać bitcoina, ale ograniczonej dostępnej ilości, cena, którą są skłonni zapłacić, może dramatycznie wzrosnąć.
W 2010 r., wkrótce po uruchomieniu waluty, cena pojedynczego bitcoina wynosiła 5 centów, ale w listopadzie 2021 r. była warta ponad 64 000 USD. Rynek kryptowalut jest jednak bardzo zmienny. W chwili pisania tego tekstu, cena BTC wynosi 30 600 USD.
